Afdrukbare versie van dit artikel Afdrukbare versie

Rijkdom Politiek Leefomgeving

Brussel verjaagt haar armen

8 april 2016 Shanan Khairi
Vertaling naar het Nederlands: Rob Kaelen

CC by

Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd op de website Wikimedecine.

Zoals in alle grote Europese steden is het aantal daklozen in Brussel de laatste tien jaar sterk gestegen. Dit wordt aangetoond door de census die door het centrum La Strada werd uitgevoerd. Volgens hun cijfers waren er in 2014 in Brussel meer dan 2600 daklozen, een stijging van 33% tegenover 2010.

Gezien het gebrek aan een doeltreffend beleid om de extreme armoede te bestrijden of om er een gepast antwoord op te bieden, heeft de overheid langzamerhand verschillende middelen opgezet of ondersteund met het doel daklozen te weren van veel bezochte locaties (openbaar vervoer tijdens de spitsuren, nabijheid van commerciële centra, toeristische centra, grote straten, enz.) die veel verder gaan dan het geval van de Delhaize in Elsene dat voor veel verontwaardiging heeft gezorgd onder de Elsenaren.

Het zou veel te veel tijd kosten om een volledige lijst op te maken van alle initiatieven die daklozen moeten verjagen, en die onze stad hebben veranderd. Het doel is om te onderstrepen hoe divers, duur en goed georganiseerd ze zijn.

Het uitsluiten van hoeken die als schuilplaats gebruikt worden

De zogenaamde verbrusseling heeft veel hoeken gecreëerd die een schuilplaats bieden tegen de weersomstandigheden. In het centrum worden deze hoeken systematisch en op nauwelijks verhulde manier uitgesloten van de openbare ruimte.

De Augustijnenstraat (1000 Brussel) bood meerdere hoeken zonder nut waar daklozen vaak een matras voor de nacht neerlegden.
De overheid heeft de toegang hier naartoe versperd door er hekken te installeren.
De Bisschopsstraat (1000 Brussel) bood meerdere hoeken zonder nut waar daklozen vaak een matras voor de nacht neerlegden
De overheid heeft de toegang hier naartoe versperd door er hekken te installeren

Het gebruik van de hulpdiensten

Naast de gevallen waarin medische verzorging nodig is die daklozen zelf melden bij de hulpdiensten, krijgen de urgentieartsen van de ziekenhuizen en klinieken van het Irisnet alsmaar vaker op directe of indirecte wijze daklozen doorgeschoven door de politiediensten. Dit gebeurt zonder medische redenen, omdat de daklozen hinderen in de openbare ruimte, door het feit dat er geen adequate sociale diensten zijn. Sommige diensten hebben de mogelijkheid hen op een brancard de nacht te laten doorbrengen, anderen hebben hier de middelen niet voor, en kunnen hun slechts enkele boterhammen aanbieden. In alle gevallen gaat het om een lapmiddel dat niet alleen ineffectief is (een ziekenhuis is geen onthaaltehuis et beschikt niet over de nodige middelen om een reintegratie mogelijk te maken) maar ook overbelastend is voor de diensten (registratie, ordening op basis van gezondheid, medisch onderzoek, redactie van rapporten) waarvan dit niet tot de missie behoort. In de ergste gevallen, kan dit tot iatrogene incidenten leiden (zoals het syndroom van Wernicke of beriberi door het toedienen van een infuus zonder toevoeging van de nodige vitamines).

De verbouwing van de gevels

De verschillende aanpassingen van gevels die moeten voorkomen dat daklozen en/of bedelaars(ters) zich er vestigen vermenigvuldigen zich. Soms zijn deze methodes discreet, soms zijn ze zo lelijk of vanzelfsprekend dat het de buurtbewoners choqueert. Naargelang het geval gaat het hier om buiteninrichting, hellende vlakken, palen, vloerspijkers, enz.

De Delhaize van Elsene (1050 Brussel) voor en na de installatie van hellende vlakken om het onmogelijk te maken voor daklozen zich er te vestigen.
Een bedelaar vestigde zich vaak op het rechterdeel van de trapjes
Dit is dezelfde ingang in 2014, met een hellend vlak in plaats van het rechterdeel van de trap (het gaat hier niet om een ingang voor invaliden, alleen het linkerdeel functioneert als deur). Van tevoren had de bank er drie aluminiumpaaltjes geïnstalleerd, op elke trede van de trap. Deze paaltjes zijn achter het eerste weekend na hun installatie door boze buurtbewoners weggehaald. De bank heeft dus genoegen moeten nemen met het hellend vlak

Het verdwijnen van de banken bij de MIVB

De Brusselse maatschappij van openbaar vervoer heeft geleidelijk haar banken weggehaald om ze door individuele zitjes te vervangen, wat het onmogelijk maakt om erop te liggen. Ze gingen zelfs verder: ze hebben oncomfortabele “zitjes” ontwikkeld voor hun gebruikers die zelfs ongeschikt zijn om gewoon op te gaan zitten!

Het soort banken dat men gewoonlijk in Brusselse metrostations tegenkwam voor 2010 (hier in het Kunst-Wet station)
Hetzelfde station vandaag. De banken zijn vervangen door zitjes die een liggende positie onmogelijk maken.
In de meest recente stations hebben de zitjes armleuningen die geen andere functie hebben dan het echt helemaal onmogelijk te maken erop te gaan liggen
De MIVB heeft zelfs verschillende modellen uitgeprobeerd die helemaal niet te gebruiken waren, om de daklozen te verjagen. Deze “zitjes” waren zo oncomfortabel dat ze bij de gebruikers veel ergernis opwekten, en zijn sindsdien weggehaald...